قلعه دختر یکی از آثار برجسته در باکو است که یکی از نمادهای شهرت آذربایجان دوست داشتنی است. این برج قلعه دارای تاریخچه ای تاریک و مبهم است، و در کنار دریا در لبه جنوبی دیوار شهر قدیمی باکو واقع شده است. هیچکس نمی داند که این برج چه زمانی ساخته شده است یا از چه چیزی ساخته شده است یا حتی چگونه نام "قلعه دختر" را به دست آورده است. هیچ منبع نوشته شده مستندی نیست که بتواند ساختار یا عملکرد اصلی آن را ثبت کند.
سارا اشغربیلی، تاریخ نگار باکو، محاسبه کرده است که این برج باید در قرن چهارم تا سیزدهم میلادی ساخته شده باشد. این به دلیل ساخت غیر معمول برج، تفاوت بین سنگهای مورد استفاده در ساخت برج تور باکو مرداد 98 است. افسانه های مختلفی در مورد قلعه دختر وجود دارد.
گروه دیگری از محققان فکر می کنند که این برج در قرن 11 ساخته شده است. دلیل آن نیز کتیبه 14 متری در دیوار جنوبی برج است با این حال، مورخان هر دو دیدگاه را ادغام می کند و می گوید که برج در دو مرحله ساخته شده است: در قرن 5 تا 6 و قرن 12دوازدهم. ولایف تاریخچه این برج را به زرتشتیان و عبادتگاه هایشان ربط می دهد، در حالی که ساماد وورگون، شاعر آذربایجانی در دهه 1960 میلادی از این برج در باکو یاد می کند که 800 سال پیش ساخته شده است.
معبد، رصدخانه، با قلعه ای برای تماشا؟
ساخت برج، بعضی از محققان را هدایت می کند تا آن را به زمان های قدیمی تری ربط دهند. آنها قلعه دختر را به زرتشتیان و الهه های میترا و آناهیتا مرتبط می کنند. این برج ممکن است معبد زرتشتی باشد که تحت تأثیر برجهای معبد Caspiana و Midiya ساخته شده است. رزایف ادعا می کند که دختر نامی است که از سوی مردم محلی به یک برج تپه ای، برج باک، قلعه دختر اتلاق شده است که به عنوان تور باکو شهریور 98 یک برج دیده بانی مورد استفاده قرار می گیرد. برخی از محققان بر این باورند که برج های تماشا در آذربایجان، شبیه به اروپائی ها ساخته شده اند و قلعه دختر نیز یکی از چنین برج های دفاعی بود.
محققان دیگری معتقدند که دیوارهای قلعه دختر باکو در قرون وسطی ساخته شده است و بخشی از قلعه های دفاعی شهر بوده است.
به تازگی، ویژگی های غیر معمول این برج باعث شده است که باستان شناسان نتیجه گیری کنند که در قرن 12 به عنوان یک رصدخانه مورد استفاده قرار گرفته است. پروفسور احمداف معتقد است که در 30 کیلومتری این برج خیزان سنگی در قسمت پایین برج و در قسمت بالای آن، می تواند مربوط به روزهای ماه باشد. او می گوید که امکان مشاهده آسمان، ستارگان و صور فلکی در این برج وجود دارد.
قلعه دختر به شکل یک استوانه می باشد که در نزدیکی ساحل دریای خزر ساخته شده است. این برج دارای ارتفاع 29.5 متر و قطر 16.5 متر می باشد. دیوارها در کف زمین پنج متر ضخامت دارند. قسمت داخلی آن به هشت طبقه تقسیم شده است و هر طبقه دارای یک سقف کوپه ای ساخته شده از سنگ های هود است که دارای سوراخ هایی در وسط سقف است. سوراخ ها هم تراز شده اند، بنابراین اگر شما در طبقه هشتم ایستاده اید، می توانید از طریق سوراخ های سقف پایین را نگاه کنید (یا اگر آنها پر نباشد). در قسمت جنوبی و جنوب شرقی دیوار، شکاف هایی وجود دارد که اجازه مشاهده دریا را می دهد و برج را نیز تهویه می کند. تنها ورودی به برج در سمت غربی است و دو متر بالاتر از سطح زمین و دارای 1.1 متر عرض است. ارتفاع طبقه همکف 3 متر و ارتفاع متوسط طبقه دوم 2.5 متر تور باکو است. به استثنای کف زمین، طبقه ها توسط یک راه پله سنگی در دیوار جنوب شرقی به هم پیوند دارند. تنها راه رسیدن به طبقه اول از طبقه همکف از طریق یک نردبان یا طناب دارای سوراخ سقف مرکزی است.
برج خیمه از خزر
کاوشهای باستان شناسی از طبقه همکف برج در سال 1962 تا 63 شروع شده است. حفاری ها نشان داد که برج بر روی یک سنگ بزرگ ساخته شده و به سمت دریا حرکت می کند. آنها نشان دادند که ساخت و ساز آن در کنار دریا، به خاطر حمایت از شیب برج بود.
دیوارهای برج در پایه آن پنج متر ضخیم تر است، اما در بالای آن به 4.5 متر می رسد. این نشان می دهد که قسمت های پایین و بالای برج در یک زمان ساخته شده اند، نه در زمان های مختلف، همانطور که برخی از محققان می گویند. راز بقای قلعه دختر در همین پایه محکم قرار دارد.
اسناد و کاوش ها نشان می دهد که قلعه دختر با دیوارهای شهر باکو در جنوب و شمال شرق ارتباط دارد. باقی مانده ساختمان در سمت جنوب و غرب قلعه، این ادعا را اثبات می کند. عبدالرحید باقوی، که در اواخر قرن چهاردهم و میلادی زندگی می کرد، نوشته است: "دو برج قدرتمند سنگی در باکو وجود دارد. یکی از آنها در ساحل دریا و دیگری در نقطه ای بالاتر قرار دارد. این برج که در یک نقطه عالی ساخته شده بود، در اثر حملات مغول تخریب شد. " برج نابود شده که توسط باقوی یاد می شود احتمالا قلعه دختر است.
سیستم آب و فاضلاب در برج
آبراه خروجی قلعه دختر دارای قطر 0.7 متر می باشد و در قسمت جنوب شرقی دیوار آن پنهان است. دهانه چاه در طبقه سوم قرار دارد و 13 متر به پایین می رود. محاسبات نشان می دهد که آب چاه هیچ رابطه ای با سطح دریا ندارد. این آب به صورت شیمیایی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و برای آشامیدن مناسب است.
تفسیرهای مختلفی از اصطلاح "دختر" برای نام این قلعه وجود دارد. برخی از محققان این کلمه را به افسانه هایی که هیچ پایه تاریخی شناخته شده ای ندارد، نسبت می دهند. دیگران سعی می کنند تاریخچه برج را به دوران امپراطوری ساسانی ایران (224-636 میلادی) برسانند و یا حتی بیشتر به عقب برگردانند و از نام آن به عنوان یک استدلال استفاده می کنند.
برخی از محققان معتقدند که این نام معنی خاصی ندارد، بلکه مربوط به باورهای مذهبی قبیله های قدیمی است. اصطلاح خاله (قیصر) علامتی از الهه آب آناهیتا است که در کتاب مقدس زرتشتی اوستا نامگذاری شده است. اما در دوره اسلامی، این معابد اهمیت خود را از دست دادند و تنها به اهداف دفاعی خود ادامه دادند.
تور کیش
تور مشهد
تور مشهد
درباره این سایت